Konie narowiste [M]

Lill

Wtręt odautorski: ekranizacja "Koni" w produkcji.

Pamiętasz, jak szliśmy tam pierwszy raz?
Myślisz pewnie, że świeciło wtedy słońce. Dla ciebie świat zawsze wyglądał prześlicznie. Pogoda była cudowna – deszcz, skwar czy śnieg. Wszystko ci się podobało. Zachwycałaś się szlaczkami na muszlach ślimaków, a w niebo potrafiłaś się wpatrywać godzinami. Nieraz leżeliśmy na łące za miastem i wymyślaliśmy, co kształtem przypominają chmury. Złościłaś się na mnie, gdy po godzinie uciekałem stamtąd, wymawiając się byle czym. Przerażało mnie twoje marzycielstwo. Bałem się, że gdybym uległ wypadkowi, nie udźwignęłabyś odpowiedzialności za nasze życie..
Ale ja pamiętam, że lało. Żartowałem, iż to niebo płacze nad nami. Nad moim niepokojem i twoim śmiechem. Zachowywaliśmy się jak dwoje bezrozumnych dzieciaków, które nie zdają sobie sprawy, dokąd tak naprawdę idą i po co. Tylko... czy my wtedy pomyśleliśmy, czym to wszystko się skończy?
On miał srebrne oczy. Widzę je, ilekroć kładę się spać. Zapominam godziny i daty, gdyby nie porozrzucane po pustym domu zdjęcia, zapomniałbym i twoją twarz. Lecz tych oczu nie wymażę z pamięci do końca życia. Teraz wydaje mi się, iż od początku dostrzegałem w nich coś niebezpiecznego. Obojętność. Pływała w tym spojrzeniu jak w morskiej wodzie. I ten głos. Zawsze mówił spokojnie. Nie okazał żadnych emocji również wtedy, gdy darłem się na niego bez opamiętania. Krzyczałem, że mi ciebie odebrał, a on mówił: „Tak musiało być, mister Kosov”. Nienawidziłem go za to. Ciebie też nienawidziłem – ale tylko przez tę chwilę, kiedy ból przesłonił wszystko inne.
Pamiętasz kolor ścian w twoim pokoju?
Och, powiesz zapewne, że miały barwę nieba nad Coventry w słoneczny dzień. Ciebie nie zadowalały zwykłe słowa. Dla mnie te ściany były po prostu niebieskie. Są nadal, za każdym razem, gdy zdobywam się na odwagę, by nacisnąć zakurzoną klamkę. Wchodzę do pustego pokoju, patrzę na te przeklęte ściany i myślę o wszystkich rzeczach, które posprzedawałem albo wyrzuciłem, nie mogąc dłużej znieść ich widoku.
A mój motocykl pamiętasz, Marinoczko? Chorobliwie go nie znosiłaś. Powtarzałaś, że kiedyś się zabiję, a ty nigdy więcej nie spojrzysz w lustro. Mówiłaś, że wzgardziłabyś samą sobą i do końca życia się obwiniała o to, iż mnie nie powstrzymałaś. Przed każdym meczem słyszałem: „żadnych szaleństw”. Koledzy się śmiali. Największy zabijaka żużlowych torów pojawiał się na zawodach z balastem, który strofował go jak małego dzieciaka. Kładłem uszy po sobie na znak pokory, chociaż wiedziałem, że tego czy owego zwyczajnie należało wywieźć w bandę. Ale twoje połajanki znaczyły dla mnie więcej niż kazania pastora. Dla ciebie stałbym się potulny niczym baranek – gdybym tylko potrafił.
Zawsze jeździłem tak samo. Mimo to przychodziłaś na każdy mecz. Nieważne, czy walczyliśmy z mistrzem kraju, czy z ostatnimi w tabeli – zawsze wyławiałem twój badawczy wzrok. Prześwietlałaś mnie na wylot dziwnymi oczami, do których nigdy w pełni nie przywykłem. Były niezmiernie jasne, niemal przezroczyste. Czasem odnosiłem wrażenie, że ty tak naprawdę nie widzisz – ale udajesz przed całym światem, iż nic ci nie dolega. Gdybyś którejś nocy straciła wzrok, pewnie byś tak uczyniła. Nie chciałaś zawracać światu głowy swoimi kłopotami.
Na badania też nie zamierzałaś iść. Przez kilka miesięcy słyszałem tę samą śpiewkę – „Grisza, ludzie mają prawdziwe problemy, prawdziwe choroby”. Czy kiedykolwiek do ciebie dotarło, jak prawdziwie TY chorowałaś? Czy powiedziały ci coś puste, srebrne oczy lekarza i brutalna szczerość wydruku, który od niego dostałaś?
Potem nic się nie zmieniło. Dalej jeździliśmy za miasto, gdy tylko udawało mi się znaleźć wolny dzień między meczami. Leżeliśmy na trawie i gapiliśmy się na chmury. Ale w którymś momencie pachnącą łąkę zastąpiło szpitalne łóżko, a niebo dostrzegałaś już tylko poprzez brudną okienną szybę.
W twojej sali zawsze leżały staruszki. Jedne żartowały, inne jęczały i nie dawały spać po nocach. Podtrzymywałaś je wszystkie na duchu, niczym jakaś pielęgniarka, siostra miłosierdzia, a nie zwyczajna pacjentka. Nigdy nie słyszałem, żebyś narzekała na ich towarzystwo.
Dopiero pod koniec, na tydzień przed tym, jak miałaś wrócić do domu, jedna z babć umarła. Nie ta jęcząca – ona została wypisana i do dziś widuję ją na ulicy. Odeszła ta cicha, pokorna, od której nigdy nie usłyszeliśmy słowa skargi. Nawet nie wiem, czy cierpiała.
Pamiętasz, jak za nią płakałaś? Szlochałaś mi w ramię bez opamiętania i powtarzałaś, że to niesprawiedliwe – los zabrał babcię siedmiorga wnucząt, którą wszyscy kochali, a zostawił przy życiu bezrobotną sierotę. Potem przepraszałaś mnie tysiąc razy. Tak, siostrzyczko, ja cię kochałem bardziej niż siedmioro wnucząt swoją babcię.
Potem na oddział przysłali kilkuletnią dziewczynkę i depresja przeszła ci jak ręką odjął. Jej rodzice pracowali na wysokich stanowiskach do późnej nocy, więc wzięłaś na siebie ciężar opieki nad małą. Coraz słabszym głosem czytałaś jej bajki na dobranoc. Zmuszałaś, żebym kupował dla niej słodycze i zdobywał owoce, których znalezienie o tej porze roku graniczyło z cudem. Cała oddałaś się obcemu dziecku, jakbyś uważała je za własne. To było w pewnym sensie chore. Wręcz cieszyłaś się, kiedy lekarze powiedzieli, że musisz zostać jeszcze w szpitalu – dzięki temu odwlekłaś w czasie rozłąkę z ośmiolatką, dla której na zawsze zostałaś ciocią Mariną.
Kiedy zdałaś sobie sprawę, że jest z tobą źle? Kiedy twój uśmiech stał się wymuszony? Kiedy zaczęłaś płakać nocami w poduszkę, myśląc, że ja nie wiem?
Któregoś razu zobaczyłem łzy w twoich oczach. Dziewczynka już spała, utulona do snu rosyjską baśnią, tą samą, którą co wieczór musiała nam opowiadać mama tuż po tym, jak wyemigrowaliśmy do Anglii. Było późno, a my snuliśmy się po szpitalnym korytarzu niczym duchy. Ledwie trzymałaś się na nogach. Stale opierałaś się o moje ramię, niby to chcąc się przytulić. Nagle wzięłaś mnie za rękę i pociągnęłaś do okna.
– Grisza, patrz na te chmury…
Mówiłaś bardzo cicho. Ledwie cię słyszałem. W nikłym świetle księżyca wyglądałaś jak zjawa – chuda, w za dużej piżamie i z rękami pokłutymi tysiącem kroplówek.
Nie rozumiałem, co masz na myśli. Chmury wyglądały dla mnie jak zwykle. Nigdy nie umiałem z nich odczytać tyle, co ty.
– Konie narowiste…
Wtedy je zobaczyłem. Galopowały po niebie w rytm padającego deszczu. To przesłaniały księżyc, to znów ukazywały okrągłą tarczę w pełnej krasie. Składały się z ciemnych, gorejących na tle nocy chmur. I pewnie zapatrzyłbym się na nie tak jak ty – lecz wtedy się zachwiałaś. Omal nie upadłaś, złapałem cię w ostatniej chwili. Zaniosłem do łóżka, wezwałem lekarza…
Czasem myślę, że może zdołałbym cię uratować, gdybym zrobił coś więcej. Oddawać części siebie – i to dosłownie – było jedynym, na co się zdobyłem. A gdybym wcześniej zaprowadził cię na badania, nie ignorował tego, że raz po raz kładłaś się do łóżka, spocona i osłabiona... Skupiłem całą uwagę na żużlu, a ciebie w tym czasie choroba trawiła kawałek po kawałeczku. Dlaczego tego w porę nie dostrzegłem? Może bym zdążył…
Teraz to już tylko gdybanie. Nie chciałabyś przecież, żebym obwiniał się przez całą wieczność. A ja nie chcę być taki jak ty – próbując zbawić świat, stracić to, co dla człowieka najcenniejsze.
Po tamtym omdleniu przenieśli cię na inny oddział. Skończyły się nasze nocne wędrówki po szpitalu; zresztą, byłaś zbyt słaba, żeby choć wstać z łóżka. Kiedy przychodziłem, z reguły spałaś. Miałaś podkrążone oczy i zapadnięte policzki. Przypominałaś podziurawiony szkielet – a mimo to wydawałaś mi się wtedy piękniejsza niż kiedykolwiek przedtem. Siedziałem przy tobie w milczeniu, słuchałem cięższego z każdą chwilą oddechu. Gdy zaś łzy nieuchronnie pchały się pod powieki, uciekałem do dziewczynki i czytałem jej bajki, obiecując po stokroć, że ciocia Marina niedługo wróci.
Ale ty nie wróciłaś.
Siódmego dnia od tamtej nocy, gdy pokazałaś narowiste konie na niebie, wezwali mnie do gabinetu lekarza o obojętnych oczach. Perorował długo, a ja siedziałem i czułem, że coraz mniej rozumiem. Jego nienaganny angielski stał się najzupełniej obcy. Mówił z chłodnym spokojem, jak tuner oznajmiający, że ma zbyt wielu klientów. Albo niezadowolony promotor. Patrzyłem przez okno, kiwając głową w takt jego monologu. Byłem jak w transie, gdy podszedł i współczująco poklepał mnie po ramieniu.
– Tak mi przykro, mister Kosov.
Nie wiedziałem, dlaczego mu jest przykro. Śniąc nadal, udałem się do ciebie.
Nie spałaś. Siedziałaś na łóżku, a pielęgniarka robiła zastrzyk, podtrzymując drugą ręką twoje wiotkie ciało. Kaszlałaś. Ona spojrzała na ciebie przelotnie – i wtedy zrozumiałem, że już wie. Że wiedzą wszyscy. Ty też.
– Grisza, zostaniesz tutaj? – spytałaś cicho, kiedy tylko wyszła. Chrypiałaś niewyraźnie. – Nie musisz na to patrzeć, jeśli nie chcesz…
– Chcę.
Za nic bym cię nie zostawił.
– Ja się nie boję śmierci. – Mówiłaś powoli, co chwilę zanosząc się kaszlem. Położyłem się na skraju łóżka i przytuliłem cię, ale nie ucichłaś. – Boję się tego, co po drodze. Chciałabym, żebyś tu ze mną był… do końca. Griszeńka, ja się tak strasznie boję, że zapragnę… zostać.
Ostatniego słowa musiałem się domyślić. Każde otwarcie ust powodowało kolejny atak kaszlu, więc umilkłaś. Długo, długo leżeliśmy w milczeniu, a narowiste konie mknęły po niebie niczym błyskawice. Patrzyłem to na nie, to na ciebie. Drżałaś na całym ciele. Coraz częściej się krztusiłaś. Wołałem pielęgniarki, błagałem, żeby jakoś zmniejszyły twoje cierpienia… Aż wreszcie za którymś razem usłyszałem:
– Nie ma już czego zmniejszać. Przykro mi.
Nie chcę wracać do domu. Odwlekam ten moment w nieskończoność, snuję się po ulicach, szukam ukojenia. Czasem spotykam Dziewczynkę, ale ona już nigdy nie pyta o ciocię Marinę. Czasem w sklepie wpadam na zrzędliwą babcię – szybko wtedy odwracam wzrok. W jej twarzy jest zbyt wiele współczucia, bym mógł je znieść.
Kiedy wsiadam na motor, to tylko dla ciebie. Przymuszam się do jazdy – pomimo wszystkiego, co powiedziałaś, nie chciałabyś, żebym skończył z żużlem. Lecz trybuny zawsze zieją dla mnie pustką. Gdy nie ma tam ciebie, to tak, jakby nie istniała cała rozkrzyczana, zbyt głośna i zbyt wesoła publika.
Ostatni raz spoglądam na zegarek na łańcuszku, który niczym dziewiętnastowieczny medalion skrywa twoje zdjęcie. Zakładam kask. Robi się cicho, tak cicho…

Toruń, 24 maja 2010

Pierre de Ronsard

Niechętnie zabieram się do czytania dzieł zasłużonych i wybitnych, gdyż wiem, że ciężko w takim miejscu biernie znosić przed oczami ideał. Użytkowniczka Lill już od kilkunastu miesięcy jest wyznacznikiem poziomu forum. Ta niepozorna twórczyni literatury żużlowej i tej głębszej pozwala na forum na rzecz trudną: na interpretację treści utworów. Zarzucamy tym samym żmudne przyglądanie się, czasem powierzchowne, czasem czepialskie wytykanie błędów stylistycznych, bo ich po prostu nie ma. Od czasów "On zawsze wstaje" na forum doskonałość stylu (oryginalność też, ale nie w takim stopniu) ma swojego patrona.
Twórcę najlepiej zrozumie inny twórca. Natomiast z bohaterem najlepiej utożsamia się ten, który dzieli z nim problemy. Najlepiej, aby te problemy były te same, trochę gorzej, gdy są one podobne. Jeśli jednak tematyką jest pożegnanie, kto wie, czy wieczne, które już zostało zadecydowane i postanowione, które już się wydarzyło - komentator (czytelnik) nie może być obojętny. Zwłaszcza, że ma przed sobą podobny problem. Dlatego dywagacje moje skończę w tym miejscu, bo wstrząsnął mną opis powyższy, dała do myślenia i powaliła na kolana ta bliskość i prawdziwość. Człowiek stający twarzą w twarz z nadchodzącym pewnym końcem, z wyrzutami sumienia, że nie zrobił nic, aby czemuś zapobiec. Nie przeszkadza mi naiwna dwubarwność opowiadania, to idealistyczne i banalne wyodrębnienie realizmu i optymizmu. Bo w literaturze, jak w życiu, liczy się vraisemblable. I nawet w surrealizmie nie bez powodu jest cząstka "realizm", gra pewną rolę. Neguje samą siebie, ale dzięki temu jej egzystencja jest potwierdzona.
Pozwoliłem sobie na komentarz czysto emocjonalny, który autorce do niczego nie posłuży. Niestety, trafiła ona w mój czuły punkt, i ja odwdzięczam się jałową pisaniną, którą wynagradzam komplementem: styl doskonały, acz nieoryginalny.

Lill

*mina w stylu "O-matko-kochana-godzi-się-tak-ja-nie-zasłużyłam*
Zastygłam z jamą ustną na widoku i przy tym pozostańmy. I poproszę o rozwinięcie ostatniego zdania, albowiem szczególnie mi do gustu przypadło.

Generalnie, Pierre, dziękuję za to, żeś w mych oczach oddał "Koniom" należny im patos i ogólnie nastrój raczej smutny niż śmieszny, gdyżli ostatnimi czasy nie mogłam na nie patrzeć inaczej jak przez pryzmat "making of" wersji audiowizualnej, które to making of obdarło utwór powyższy całkowicie z tegoż patosu.

Milknę, by nie wchodzić w język osoby poturbowanej życiem/twórczością (niepotrzebne skreślić)

Pierre de Ronsard

Przepraszam za moje roztargnienie i rozemocjonowanie.
Ostatnie zdanie, chodzi zapewne o ten styl: grzechem byłoby stwierdzić, że jesteś bezbłędnym rzemieślnikiem, ponieważ daleko wykraczasz poza rzemieślnictwo. Błysk geniuszu w tym jest, ale wynika z czynników zewnętrznych: dbałości o szczegóły, młodego wieku, a w konsekwencji szacunek do czytelnika. Geniuszu natomiast nie widać w samym języku: bez sztuczek, bez zabaw słownych, bez ironii, bez przesadzonych figur stylu, bez tego "czegoś", co wyróżnia jednych autorów nad innych. Bez gwiazdorstwa. Bez magii: pozytywizm szkolny zwycięża uczelniany romantyzm i barok. Posługując się parabolą piłkarską wiedz jednak, że drużyna jedenastu Xavi'ch pokona drużynę jedenastu Messich, bo będzie liczyła się całość, a nie zlepek poszczególnych umiejętności. Które to umiejętności nabędziesz lub wyćwiczysz (lub nie) po maturze, po studiach, w przyszłości. I wtedy zbliżysz się do geniuszu Zidane'a.
To są oczywiście uwagi wymyślone na poczekaniu w wielkich emocjach, bez dogłębnego wgryzania się w treść, po jednokrotnym przeczytaniu. I nie chodzi tu o śmierć Mariny, ale o sam moment nieuchronnego rozstania i budującą świadomość bliskości tych, co odeszli, w przedmiotach, w świadomości, w tęsknocie chociażby. Ta ironia losu, bo przecież ten budulec, zetknąwszy się z nieprzyjaznym gruntem człowieczej rozpaczy nie przyjmie się w sposób tradycyjny. A jeśli się przyjmie, przyjmie również i warunki większości. Stanie się uciążliwy.
Oszczędzę mojego przeżycia osobistego, bo nie o to przecież chodzi, jednak tekst ma (przynajmniej dla mojej osoby) moc. I mimo, że ruskie, pomimo żużlu i tej powtarzalności odautorskiej, wywiera wrażenie.

roślinawędrowna

Ciągle giną mi myśli teraz. Historia piękna, smutna, opowiedziana z uczuciem, szczerze przez Kosova. Wzbudza żal, że to odejście musiało nastąpić. Zostały dobre wspomnienia, brakuje goryczy, bohaterowie wszystko bardzo dzielnie znieśli, przez jakiś czas postępowali jakby nigdy nic, wciąż interesowali i zajmowali ich inni ludzie. Para wydaje się taka idealna, wręcz nieprawdopodobna, ale niektórzy jednak trafiają na prawdziwą miłość. Opowiadanie trochę odbiera człowiekowi władzę nad językiem, niektórych wrażeń nie da się uchwycić, tak samo lepiej niekiedy zamilknąć, aby później móc lepiej doceniać te chwile, które na razie pozostały każdemu z żywych. Piękne. Język taki prosty, ale pokazuje, że to wszystko ma pokrycie z prawdą i dodatkowe wymysły nie są potrzebne.

Pierre de Ronsard

Nie chcę się przyczepiać,roślino, czy nie popełniasz błędu rzeczowego w swoim komentarzu?

roślinawędrowna

A to siostrzyczko padło więcej razy? Raz mogłam przeoczyć, a więcej minąć, dlatego że się zasugerowałam czymś. To w takim razie to było świetne rodzeństwo.

KarolinaBas

Lill, z pewnościa potrafisz wzbudzać w czytelniku emocje. I choc smutne... silnie odziaływujesz napisanymi zdaniami. Ta - że sie wyrażę - przemowa, to niemalże litania wspomnień. I ten żal...który zaciska gardło. Ładnie ujete, prostym językiem, bez upiekszeń,ale bardzo, bardzo zrozumiałe przesłanie. Skłaniające do zadumy i refleksji.Pozdrawiam serdecznie!

Hien

Cedalia

No to lecimy Wink

Lill

Ojej, dzięki za tyle komentarzy. Robię się popularna, łał xD

Nie będę odpowiadać wszystkim z osobna, na większość komentarzy zresztą nie ma potrzeby odpowiadać, bo nikt mi nie dał prawa polemizować z prywatnym odbiorem. Cieszy mnie, że Konie wywołały tyle emocji.

No i pozwólcie, że jeszcze odniosę się do ostatniego akapitu komentarza Mal - wszelkie odwołania do Wysockiego niecelowe. Chociaż... kurczę mać, że tak zacytuję, masz, Malchen rację. Pamiętam, jak ustalałam Kosie personalia - i został Grigorijem Siemionowiczem. Ten Siemionowicz wiele tłumaczy chyba Smile

Kometa

Po pierwsze chciałam tylko spytać mimochodem: co wy macie z tymi iż'ami? Iż i iż, jak pragnę zdrowia, może to ja jestem jakaś dziwna? Dla mnie użycie tego spójnika jest jakieś nienaturalne, brzmi mi wydumanie, i nadęcie i jakoś nie mogę się z nim pogodzić. Bo już się zatapiam w narracji, już frunę z tym tekstem, lecę na skrzydłach i nagle bach! Wpadam na tego iż'a i rozkwaszam sobie o niego ryjek. Rzeknijcie mi proszę, w zaufaniu, nikomu nie wygadam, jakąż to sekretną moc kryje w sobie to małe ledwie-słówko?

Lill, z jednej strony chcę cię wycałować i czcić, z drugiej zbić.

Czcić cię będę za piękny styl, za łatwość operowania słowem, za czarowanie i uwodzenie pięknie skomponowaną treścią. Bardzo mi leży, że się tak kolokwialnie wyrażę. Potrafisz oddać odczucia bohatera, darzy się go empatią, bardzo plastycznie opisujesz sytuacjie. Poza tym odniesienia, porównania, wszystko ładnie, zgrabnie i powabnie. ALE...

Teraz cię będę bić.

Powiedz dlaczego tak banalny temat? Dlaczego takie oklepane, proste, do ulania dobre i anielskie jest to dziewczę? Sama słodycz i ulepek. Nie wierzę takim postaciom. Nie ufam im, nie przekonują mnie i nie trafiają do mnie. Wydają mi się nieludzkie i nierealne ze swoją naiwną dobrocią i niewinnością. Przez to ten tekst traci na dramatyzmie, bo mi nie jest ani trochę szkoda tej dziewczyny. Dlatego, bo w nią nie wierzę. Nie wierzę, że kiedykolwiek taka istniała. Rozumiem, że tu chodzi o bohatera, o jego utratę najdroższego skarbu, odebranie kogoś bliskiego sercu, ale przesada. Rozumiem, że on może ją sobie idealizować, zwłaszcza kiedy umarła, ale nie zmienia to faktu że mi się ulało. Na dodatek to znane i grane już w kinach i na organach po tysiąc razy - ona kona, a on nie może z tym nic zrobić. Wiem, że tego typu bezradność jest jedną z najgorszych, ale w zestawieniu z tym aniołem co postanowił stąpać po ziemi, coś mi się w środku robi. I to nie jest nic dobrego.

Pewnie żeby nie twój świetny styl ta historia ani trochę by mnie nie zainteresowała ani nie wzruszyła. Uratowałaś go bezbłędnie mi pasującym sposobem formowania myśli.

Hermi

Nolla

Bardzo ciekawy tekst! Smile

Marlenka

Ciekawe:P